Istnieją różne sposoby reagowania na wzrost wydatków ponoszonych na oświetlenie uliczne.
Można je podzielić na dwie grupy: organizacyjne i techniczne.
Organizacyjne sposoby ograniczenia wydatków:
- Dobór odpowiedniej grupy taryfowej z tabeli opłat operatora.
- Dobór mocy zamówionej dla każdej szafki licznikowej.
- Zakup energii elektrycznej po cenie wynegocjowanej w ramach grupy zakupowej u niezależnego dostawcy.
- Weryfikacja umów na usługę konserwacji.
Wyżej wymienione działania nie skutkują co prawda spadkiem zużycia energii (kWh), ale mogą w znaczący sposób obniżyć wydatki na oświetlenie, dlatego są godne uwagi. Nie wymagają od Gminy żadnych nakładów finansowych, a tylko pewnych nieskomplikowanych działań „urzędniczych”.
Dobór odpowiedniej grupy taryfowej oraz dobór mocy zamówionej ustalamy z operatorem systemu dystrybucji (OSD) działającym na naszym terenie, czyli np. z ENERGA-OPERATOR. Sam zakup energii elektrycznej wymaga utworzenia lub dołączenia do istniejącej już grupy zakupowej. Działając w takiej grupie można wynegocjować korzystniejsze stawki za kupowaną energię elektryczną lub poszukać dostawcy oferującego niższe ceny.
Kolejnym sposobem organizacyjnym ograniczenia wydatków jest weryfikacja umów na usługę konserwacji. Warto sprawdzić umowę na usługę konserwacji. Zweryfikować jak to wygląda w naszej gminie i z czego wynika stawka jaką płacimy. Umowy na konserwację powinny być zawierane z wykonawcami wyłonionymi w drodze przetargu przeprowadzonego w oparciu o dobrze napisany SIWZ w którym jasno, jednoznacznie należy określić zakres obowiązków konserwatora, unikając sformułowań typu „dbałość o należyty stan instalacji” czy też „szybkie usuwanie wszelkich awarii”. W tym miejscu wypada zauważyć, że warto ogłaszać przetargi na okres dłuższy niż jeden rok. Przetargi jednoroczne przyciągają z reguły firmy nastawione na przetrwanie przy pomocy minimalnych nakładów stosując działania prowizoryczne. Ceny za usługę konserwacji wahają się na terenie kraju w przedziale od kilku 4-5 zł do 30 zł od lampy miesięcznie. Powyższe działania nie łączą się z żadnymi wydatkami, a mogą dać zauważalne oszczędności finansowe.
Techniczne sposoby ograniczania wydatków:
- Odpowiednia tabela astronomiczna.
- Specjalne funkcje sterowników astronomicznych: edytowalna tabela astronomiczna, przerwy nocne.
- Redukcja mocy w godzinach mniejszego zapotrzebowania na światło.
- Kompensacja mocy biernej pojemnościowej.
Działania na tym polu przynoszą oszczędności w zużyciu energii czynnej, jak i biernej, a co się z tym wiąże spadek wydatków. Obniżenie zużycia energii wiąże się też bezpośrednio ze zmniejszeniem emisji szkodliwych substancji do atmosfery. Aby osiągnąć wspomniane efekty trzeba niestety ponieść wydatki związane z modernizacją infrastruktury oświetleniowej. Każda gmina ma pewną kwotę przewidzianą na utrzymanie oświetlenia ulicznego, jest to kwota zauważalna w całym budżecie, a już na pewno w dziale gospodarki komunalnej. Dwa podstawowe składniki tej kwoty to wydatki na energię i wydatki związane z konserwacją. Ceny energii rosną szybko i pewnie jeszcze przez jakiś czas będą rosły. Ceny usługi konserwacji zaczną rosnąć niebawem.
W jaki sposób i przy pomocy jakich urządzeń możemy to zrobić ?
Podstawowym i stosunkowo łatwym zabiegiem jest ograniczenie czasu świecenia. W tym celu należy przyjrzeć się własnemu systemowi sterowania i zobaczyć jak jest obecnie ustawiony i jaki z tych nastaw wynika roczny czas świecenia, bo to ten czas pomnożony przez moc zainstalowaną oświetlenia daje nam pojęcie o czekających nas wydatkach. Oświetlenie powinno załączać się po zachodzie słońca ( w fazie zmierzchu) wtedy kiedy robi się ciemno i wyłączać kiedy robi się jasno, czyli przed wschodem słońca ( w fazie świtu). Od precyzyjnego wykonania tej operacji zależy bezpieczeństwo uczestników ruchu i wydatki na energię.
Z praktyki oświetleniowej (bo teoria się na ten temat wypowiada bardzo zdawkowo) wynika, że roczny czas świecenia nie powinien być krótszy niż 4050 h i nie dłuższy niż 4370 h. Im mniej mamy pieniędzy tym bliżej owych 4050 h powinien się lokować nasz roczny czas świecenia. Tej dolnej granicy nie należy przekraczać bo wtedy robi się po prostu niebezpiecznie. Jeżeli nasz budżet nadal tego nie wytrzymuje to istnieją dwa inne rozwiązania ostatniej szansy, czyli powrót do tzw. przerwy nocnej, czyli wyłączenie oświetlenia w godzinach późnonocnych. (np. 3.00 – 5.00).
Rozwiązania te można stosować przez cały rok lub wybranych porach roku biorąc pod uwagę na przykład sezon turystyczny, sezon intensywnych prac polowych itp. Drugim rozwiązaniem tego typu jest wcześniejsze niż standardowe poranne wyłączenie oświetleni w okresie od 15 maja do 15 lipca. Ten sposób pozwala na „urwanie” z rocznego czasu świecenia 50 – 60 godzin w sposób mało dokuczliwy dla mieszkańców. Opisane powyżej sposoby też są często bezinwestycyjne o ile posiada się w swoich szafkach oświetleniowych tzw. zegary astronomiczne. Wystarczy je tylko odpowiednio zaprogramować.
Redukcja mocy pobieranej przez nasze oświetlenie.
Oświetlenie uliczne nie musi pracować przez całą noc z pełną mocą. Można zastosować redukcję strumienia świetlnego za pomocą układu APC-LED lub redukcję centralną w czasie zmniejszonego ruchu. Należy pamiętać, że oświetlenie uliczne zostało jednak tak zaprojektowane, aby spełniać wymagania oświetleniowe dla określonych parametrów ruchu. W ciągu roku te parametry mogą się zmieniać głównie chodzi tu o natężenie ruchu, ale nie tylko. Parametry te zmieniają się w oczywisty sposób w czasie nocy jak i w czasie roku. Wpływ na to może mieć np. sezon turystyczny ( popatrzmy na ruch uliczny w sezonie letnim i w całej reszcie roku w miejscowościach położonych np. na Półwyspie Helskim). Reakcją na takie sytuacje może być daleko idąca redukcja mocy w czasie posezonowym.
Kompensacja mocy biernej pojemnościowej.
Kolejnym sposobem technicznym służącym ograniczeniu wydatków na oświetlenie jest kompensacja mocy biernej. Proponowane przez naszą firmę kompensatory LED zostały zaprojektowany w taki sposób, aby w znacznym stopniu zmniejszyć straty generowane w instalacji oświetleniowej LED, które wynikają z przepływu mocy biernej pojemnościowej. Oznacza to zmniejszenie wysokich rachunków za energię bierną pojemnościową, a przy zastosowaniu właściwych kompensatorów, które odpowiadaj potrzebom konkretnej lokalizacji możliwe jest ograniczenie opłat do zera.
